Deze animatie beschrijft J. J. Thomsons tweede experiment met betrekking tot de afbuiging van een elektronenbundel in een vacuümbuis, een zogeheten Crookesbuis.
In de buis wordt een gedeeltelijk vacuüm (minder dan 10-6 atm) aangehouden. Tussen twee elektroden wordt een hoog spanningsverschil aangelegd (tussen 10 en 100 kV). Het hierdoor opgewekte zeer sterke elektrische veld versnelt de paar aanwezige ionen in de buis die, via botsingen, andere deeltjes ioniseren. Naarmate de druk lager is, leggen de aldus uitgezonden en versnelde elektronen grotere afstanden af totdat ze aan het scherm aan het andere uiteinde van de buis raken.
Door het bestuderen van de afwijking van deze bundel isoleerde J. J. Thomson in 1897 een nieuw elementair deeltje met een negatieve lading: het elektron.
Dit apparaat was de eerste deeltjesversneller. Als resultaat van zijn werk stelde Thomson een volstrekt nieuw atoommodel voor (het plumpuddingmodel van Thomson), dat tien jaar later zou worden verbeterd door een van zijn studenten, Ernest Rutherford.